ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Τι είναι η επιλόχεια κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη είναι συχνή στις νέες μητέρες. Μάθετε για τα συμπτώματα – και τι μπορείτε να κάνετε για να αισθανθείτε καλύτερα.
Το να έχεις ένα μωρό είναι αγχωτικό – ανεξάρτητα από το πόσο ανυπομονούσες ή πόσο αγαπάς το παιδί σου. Λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη ύπνου, τις νέες ευθύνες και την έλλειψη χρόνου για τον εαυτό σας, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλές νέες μαμάδες αισθάνονται σαν να βρίσκονται σε ένα συναισθηματικό rollercoaster.
Στην πραγματικότητα, η ήπια κατάθλιψη και οι αλλαγές στη διάθεση είναι τόσο συχνές στις νέες μητέρες που έχει το δικό της όνομα: επιλόχεια θλίψη ή baby blues.
Η πλειονότητα των γυναικών εμφανίζει τουλάχιστον μερικά συμπτώματα της επιλόχειας θλίψης αμέσως μετά τον τοκετό. Προκαλούνται από την ξαφνική αλλαγή των ορμονών μετά τον τοκετό, σε συνδυασμό με το άγχος, την απομόνωση, τη στέρηση ύπνου και την κόπωση. Μπορεί να κλαίτε συχνά και να αισθάνεστε ότι η κατάσταση ξεπερνά τις δυνατότητες σας. Αυτή η κατάσταση μπορεί να ξεκινήσει εντός των πρώτων δύο ημερών μετά τον τοκετό, να κορυφωθεί σε περίπου μία εβδομάδα και να μειωθεί μέχρι το τέλος της δεύτερης εβδομάδας μετά τον τοκετό.
Η επιλόχεια θλίψη είναι απόλυτα φυσιολογική, αλλά εάν τα συμπτώματά σας δεν εξαφανιστούν μετά από μερικές εβδομάδες ή επιδεινωθούν, μπορεί να υποφέρετε από επιλόχεια κατάθλιψη.
Συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης
Σε αντίθεση με την επιλόχεια θλίψη, η επιλόχεια κατάθλιψη είναι ένα πιο σοβαρό πρόβλημα που δεν πρέπει να αγνοήσετε.
Οι δύο καταστάσεις μοιράζονται πολλά συμπτώματα, όπως απότομες αλλαγές στη διάθεση, κλάμα, αϋπνία και ευερεθιστότητα. Η διαφορά είναι ότι στην επιλόχεια κατάθλιψη, τα συμπτώματα είναι πιο σοβαρά (όπως αυτοκτονικές σκέψεις ή αδυναμία φροντίδας για το νεογέννητο) και μεγαλύτερης διάρκειας. Επιπλέον:
- αποσύρεστε από το σύντροφό σας ή να δεν μπορείτε να δεθείτε καλά με το μωρό σας
- παραμελείτε την προσωπική σας υγιεινή (π.χ. δεν κάνετε μπάνιο ή δεν αλλάζετε ρούχα)
- αισθάνεστε συνεχή ανησυχία ότι κάτι συμβαίνει με το μωρό, παρά τη διαβεβαίωση από τον παιδίατρο ότι είναι καλά
- το άγχος σας μπορεί να αυξηθεί ιδιαίτερα και σας εμποδίζει να κοιμηθείτε - ακόμα και όταν το μωρό σας κοιμάται - ή να τρώτε κατάλληλα
- βιώνετε συναισθήματα ενοχής ή να αισθάνεστε ανάξια να φροντίσετε το μωρό σας ή σας απασχολεί η σκέψη του θανάτου ή κάνετε ακόμη σκέψεις για το δικό σας θάνατο
Κατάθλιψη και κίνδυνος αυτοκτονίας
Η κατάθλιψη είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την αυτοκτονία. Η βαθιά απόγνωση και η απελπισία που συμβαδίζει με την κατάθλιψη μπορεί να κάνει την αυτοκτονία να φαντάζει σαν τον μοναδικό τρόπο για να ξεφύγετε από τον πόνο. Εάν έχετε ένα αγαπημένο άτομο με κατάθλιψη, πάρτε σοβαρά οποιαδήποτε συζήτηση ή αυτοκτονική συμπεριφορά και προσέξτε τα προειδοποιητικά σημάδια:
- ορμονικές αλλαγές. Μετά τον τοκετό, οι γυναίκες εμφανίζουν μεγάλη μείωση στα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Τα επίπεδα του θυρεοειδούς μπορούν επίσης να μειωθούν, γεγονός που οδηγεί σε κόπωση και κατάθλιψη. Αυτές οι γρήγορες ορμονικές αλλαγές - μαζί με τις αλλαγές στην αρτηριακή πίεση, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και το μεταβολισμό που βιώνουν οι νέες μητέρες - μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση της επιλόχειας κατάθλιψης
- σωματικές αλλαγές. Ο τοκετός προκαλεί πολλές σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές. Μπορεί να αντιμετωπίζετε σωματικό πόνο από τον τοκετό ή δυσκολία να χάσετε το βάρους που πήρατε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα οποία μπορεί να σας προκαλέσουν συναισθήματα ανασφάλειας για το σώμα σας
- στρες. Μπορεί επίσης να επηρεάσει και το άγχος της φροντίδας του νεογέννητου. Οι νέες μητέρες συχνά στερούνται ύπνου. Επιπλέον μπορεί να αισθάνεστε ότι η κατάσταση ξεπερνά τις δυνατότητες σας και να ανησυχείτε για την ικανότητά σας να φροντίζετε σωστά το μωρό σας. Αυτές οι προσαρμογές μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολες αν γίνατε για πρώτη φορά μητέρα και πρέπει να συνηθίσετε σε μια εντελώς νέα ταυτότητα
Εάν πιστεύετε ότι ένας φίλος ή μέλος της οικογένειας σας σκέφτεται να αυτοκτονήσει, εκφράστε την ανησυχία σας και ζητήστε βοήθεια αμέσως από έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Η ανοιχτή συζήτηση για αυτοκτονικές σκέψεις και συναισθήματα μπορεί να σώσει μια ζωή.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης επιλόχειας κατάθλιψης
Αν έχετε προδιάθεση να εμφανίσετε επιλόχεια κατάθλιψη διάφοροι παράγοντες μπορεί να την ενισχύσουν.
Ο πιο σημαντικός είναι το ιστορικό επιλόχειας κατάθλιψης, καθώς ένα προηγούμενο επεισόδιο μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες επανάληψης επεισοδίου στο 30-50%. Ένα ιστορικό κατάθλιψης που δεν σχετίζεται με την εγκυμοσύνη ή το οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της διάθεσης είναι επίσης ένας παράγοντας κινδύνου.
Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν κοινωνικούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης, κακοποιητική σχέση και οικονομική ανασφάλεια.
Αντιμετώπιση της επιλόχειας κατάθλιψης:
Δημιουργήστε συναισθηματική σχέση με το μωρό σας
Η διαδικασία συναισθηματικής σχέσης μεταξύ της μητέρας και του παιδιού, γνωστή ως προσκόλληση, είναι πολύ σημαντική στη βρεφική ηλικία. Η επιτυχημένη συναισθηματική σύνδεση μητέρας – βρέφους, επιτρέπει στο παιδί να αισθάνεται αρκετά ασφαλές για να αναπτυχθεί πλήρως και επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο θα αλληλεπιδρά, θα επικοινωνεί και θα σχηματίζει σχέσεις καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Η συναισθηματική σχέση δημιουργείται όταν εσείς ως μητέρα ανταποκρίνεστε θερμά και με συνέπεια στις σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες του μωρού σας. Όταν το μωρό σας κλαίει, το ηρεμείτε γρήγορα. Εάν το μωρό σας γελάει ή χαμογελάει, απαντάτε ανάλογα. Στην ουσία, εσείς και το παιδί σας είστε συγχρονισμένοι. Αναγνωρίζετε και αποκρίνεστε ο ένας στα συναισθηματικά σήματα του άλλου.
Η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να διακόψει αυτήν τη σχέση. Οι καταθλιπτικές μητέρες μπορεί να είναι στοργικές και προσεκτικές μερικές φορές, αλλά άλλες φορές μπορεί να αντιδρούν αρνητικά στις ανάγκες του μωρού ή να μην ανταποκριθούν καθόλου σε αυτές. Επιπλέον τείνουν να αλληλεπιδρούν λιγότερο με τα μωρά τους και είναι λιγότερο πιθανό να θηλάσουν, να παίξουν και να διαβάσουν στα παιδιά τους.
Ωστόσο η ανάπτυξη συναισθηματικού δεσμού με το μωρό σας ωφελεί όχι μόνο το παιδί αλλά και εσάς, απελευθερώνοντας ενδορφίνες που σας κάνουν να νιώθετε πιο ευτυχισμένη και πιο σίγουρη στο μητρικό σας ρόλο.
Αναζητήστε βοήθεια και υποστήριξη
Η θετική κοινωνική επαφή ανακουφίζει το άγχος γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά από οποιοδήποτε άλλο μέσο μείωσης του στρες. Ιστορικά και από μια εξελικτική προοπτική, οι νέες μητέρες λάμβαναν βοήθεια από τον περίγυρό τους όταν φρόντιζαν τον εαυτό τους και τα βρέφη τους μετά τον τοκετό. Σήμερα οι νέες μητέρες συχνά αισθάνονται μοναξιά, είναι εξαντλημένες και δεν έχουν υποστήριξη από άλλους ενήλικες. Ακολουθούν ορισμένες ιδέες για να να βρείτε υποστήριξη και κατανόηση:
- κάντε τις σχέσεις σας προτεραιότητα. Όταν αισθάνεστε θλιμμένες και ευάλωτες, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να παραμείνετε συνδεδεμένες με την οικογένεια και τους φίλους σας - ακόμα κι αν προτιμάτε να είστε μόνες. Η απομόνωση θα σας κάνει να βιώνετε την κατάστασή σας ακόμη πιο ζοφερή, οπότε κάνετε τις σχέσεις σας προτεραιότητα. Ενημερώστε τα αγαπημένα σας πρόσωπα για ότι χρειάζεστε και πώς για το πως έχετε ανάγκη να σας υποστηρίξουν
- μιλήστε για τα συναισθήματά σας. Εκτός από την πρακτική βοήθεια που μπορούν να παρέχουν οι φίλοι και η οικογένειά σας, μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως μια πολύ απαραίτητη συναισθηματική διέξοδος. Μοιραστείτε ό, τι αντιμετωπίζετε - τις χαρές, τις εύκολες αλλά και τις δύσκολες καταστάσεις με τουλάχιστον ένα άτομο, κατά προτίμηση πρόσωπο με πρόσωπο. Δεν έχει σημασία σε ποιον μιλάτε, αρκεί να είναι πρόθυμος να ακούσει χωρίς να σας κρίνει και να σας προσφέρει επιβεβαίωση και υποστήριξη
- συμμετάσχετε σε ομαδικές διαδικασίες. Ακόμα κι αν έχετε φίλους που σας στηρίζουν, μπορεί να θέλετε να αναζητήσετε άλλες γυναίκες που βρίσκονται στην ίδια φάση ζωής με εσάς. Είναι πολύ καθησυχαστικό να ακούμε ότι και άλλες μητέρες μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες, ανασφάλειες και έχουν παρόμοια συναισθήματά με εσάς. Μπορείτε να συναντήσετε νέες μητέρες σε ομάδες υποστήριξης για νέους γονείς
Φροντίστε τον εαυτό σας
Ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε την επιλόχεια κατάθλιψη είναι να φροντίσετε τον εαυτό σας. Όσο περισσότερο φροντίζετε για την ψυχική και σωματική σας ευεξία, τόσο καλύτερα θα νιώθετε. Οι απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να σας βοηθήσουν να νιώσετε ξανά όμορφα με τον εαυτό σας.
- παράλειψη των οικιακών εργασιών. Κάντε το μωρό σας και τον εαυτό σας την βασική σας προτεραιότητα. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να ασχοληθείτε αποκλειστικά με το μωρό σας και τον εαυτό σας - πρόκειται για μία 24ωρη δουλειά πιο απαιτητική από μία εργασία πλήρους απασχόλησης
- χαλαρώστε μέσω της άσκησης. Μελέτες δείχνουν ότι η άσκηση μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τη φαρμακευτική αγωγή όταν πρόκειται για τη θεραπεία της επιλόχειας κατάθλιψης, οπότε όσο πιο γρήγορα ξεκινήσετε να γυμνάζεστε μετά τον τοκετό τόσο το καλύτερο. Δεν χρειάζεται να το παρακάνετε: ένας περίπατος 30 λεπτών κάθε μέρα θα κάνει θαύματα. Επίσης διατατικές ασκήσεις όπως αυτές στη yoga έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές
- ανακαλύψτε την ενσυνειδητότητα (mindfulness). Με την κατάλληλη καθοδήγηση η πρακτική της ενσυνειδητότητας μπορεί να σας κάνει να νιώσετε πιο ήρεμες και συγκεντρωμένες. Μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα τις ανάγκες σας αλλά και τα συναισθήματα σας
- φροντίστε τον ύπνο σας. Οκτώ ώρες συνεχόμενου ύπνου μπορεί να μοιάζουν πολυτέλεια όταν φροντίζετε ένα νεογέννητο, αλλά η έλλειψη ύπνου χειροτερεύει την επιλόχεια κατάθλιψη. Κάντε ό, τι μπορείτε για να ξεκουραστείτε - ζητήσετε τη βοήθεια του συντρόφου σας ή άλλων μελών της οικογένειάς σας και κοιμηθείτε όταν κοιμάται το μωρό σας, έστω και για λίγη ώρα
- αφιερώστε ποιοτικό χρόνο στη χαλάρωση σας και να κάνετε διαλείμματα από τα καθήκοντα της μαμάς. Βρείτε απλούς τρόπους να περιποιηθείτε τον εαυτό σας, όπως ένα αφρόλουτρο ή ένα μασάζ, απολαύσετε ένα ζεστό φλιτζάνι καφέ ή διαβάσετε ένα βιβλίο. Ανακαλύψτε ότι σας χαλαρώνει και απολαύστε το χωρίς ενοχές
- φροντίστε τη διατροφή σας. Όταν έχετε κατάθλιψη, συνήθως δεν τρέφεστε ισορροπημένα. Ότι τρώτε έχει αντίκτυπο στη διάθεση σας καθώς και στην ποιότητα του μητρικού σας γάλακτος, οπότε κάντε ότι μπορείτε για να δημιουργήσετε υγιείς διατροφικές συνήθειες
- βγείτε στον ήλιο. Το φως του ήλιου βελτιώνει τη διάθεσή σας, οπότε προσπαθήστε να απολαμβάνετε τουλάχιστον 10 έως 15 λεπτά ήλιου την ημέρα
Αφιερώστε χρόνο στη σχέση σας με τον σύντροφό σας
Για πολλά ζευγάρια η σχέση με τον σύντροφό τους είναι η κύρια πηγή συναισθηματικής έκφρασης. Οι ανάγκες ενός μωρού και οι αυξημένες απαιτήσεις για τη φροντίδα του μπορούν να δυσκολέψουν ακόμη και να διαρήξουν αυτήν τη σχέση, εκτός εάν τα ζευγάρια αφιερώσουν λίγο χρόνο, ενέργεια και καλή διάθεση για να διατηρήσουν το δεσμό τους.
- μην μετατρέπετε το σύντροφο σας σε σάκο του μποξ. Οι άϋπνες νύχτες και οι αυξημένες ευθύνες της φροντίδας του μωρού μπορεί να σας εξαντλήσουν. Και επειδή δεν μπορείτε να ξεσπάσετε στο μωρό, είναι πολύ εύκολο να στρέψετε την απογοήτευση σας και τα νεύρα σας στον σύντροφό σας. Αντί να κατηγορείτε ο ένας τον άλλον, θυμηθείτε ότι είστε μαζί σε αυτή τη νέα φάση στη σχέση σας. Εάν αντιμετωπίσετε τις γονικές προκλήσεις ως ομάδα, η σχέση σας θα γίνει πιο δυνατή
- διατηρήστε τις γραμμές επικοινωνίας ανοιχτές. Πολλά πράγματα αλλάζουν μετά τη γέννηση ενός μωρού, συμπεριλαμβανομένων και των ρόλων και των προσδοκιών. Για πολλά ζευγάρια μια βασική πηγή διαφωνίας είναι η κατανομή των εργασιών του νοικοκυριού και της φροντίδας του μωρού. Είναι σημαντικό να μιλήσετε για αυτά τα ζητήματα, αντί να τα αφήνετε να υπονομεύουν τη σχέση σας . Μην υποθέσετε ότι ο σύντροφός σας γνωρίζει πώς αισθάνεστε ή τι χρειάζεστε
- αφιερώστε χρόνο. Είναι απαραίτητο να αφιερώσετε λίγο χρόνο μόνο στους δύο για να επανασυνδεθείτε. Μην πιέζεστε όμως να είστε ρομαντικοί ή περιπετειώδεις (εκτός αν είστε και οι έτοιμοι για αυτό). Δεν χρειάζεται να βγείτε ραντεβού για να απολαύσετε τη συντροφιά του άλλου. Ακόμα και το να περνάτε 15 ή 20 λεπτά μαζί - χωρίς να αποσπάται η προσοχή σας και να επικεντρώνεστε ο ένας στον άλλο - μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στα συναισθήματα σας και στην ενίσχυση της σχέσης σας
Θεραπεία για την επιλόχεια κατάθλιψη
Εάν, παρά την φροντίδα του εαυτού σας και την υποστήριξη της οικογένειας σας, εξακολουθείτε να δυσκολεύεστε να αντιμετωπίσετε την επιλόχεια κατάθλιψη, μπορεί να χρειάζεστε επαγγελματική βοήθεια.
- ατομική θεραπεία ή συμβουλευτική γάμου. Ένας καλός θεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε προσαρμοστείτε με επιτυχία στο ρόλο της μητέρας. Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολίες στη σχέση σας, η συμβουλευτική ζεύγους μπορεί να είναι πολύ ευεργετική
- ορμονική θεραπεία. Η θεραπεία αντικατάστασης οιστρογόνων μερικές φορές βοηθά στην κατάθλιψη μετά τον τοκετό. Τα οιστρογόνα μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με αντικαταθλιπτικό φάρμακα. Φροντίστε να μιλήσετε με το γιατρό σας για τη θεραπεία που ενδείκνυται για τι δικές σας ανάγκες
- αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Σε περιπτώσεις επιλόχειας κατάθλιψης όπου η μητέρα δεν μπορεί να φροντίσει επαρκώς το μωρό και τον εαυτό της ή θέτει σε κίνδυνο τόσο την ίδια όσο και το μωρό της, τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να είναι μια επιλογή. Ωστόσο, η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να παρακολουθείται στενά από ιατρό και έχει αποδειχθεί πιο αποτελεσματική όταν συνοδεύεται από ψυχοθεραπεία
ΠΩΣ ΘΑ ΔΟΥΛΕΨΟΥΜΕ ΜΑΖΙ
1
ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΠΟΙΟ ΕΙΔΟΣ COACHING ΣΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ
2
ΕΠΙΛΕΞΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΟΥ
3
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕ ΜΑΖΙ ΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
NLP Life Coach
M.Sc. Συστημική Ψυχολόγος
info@deliatziogkidou.gr +306955803783
