ΚΡΙΣΗ ΠΑΝΙΚΟΥ
Τι είναι η κρίση πανικού;
Η κρίση πανικού είναι ένα έντονο επεισόδιο ξαφνικού φόβου που συμβαίνει όταν δεν υπάρχει προφανής απειλή ή κίνδυνος.
Μπορεί να βιώσετε μια μεμονωμένη κρίση πανικού. Ή μπορεί να έχετε περισσότερες κρίσεις πανικού κατά τη διάρκεια της ζωή σας. Εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού – και ο φόβος ενδεχόμενων κρίσεων- μπορεί να σας οδηγήσουν να αποφεύγετε άλλους ανθρώπους ή δημόσιους χώρους. Αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι έχετε αναπτύξει μια διαταραχή πανικού.
Σε κάθε περίπτωση, μια κρίση πανικού μπορεί να είναι τρομακτική, να σας αναστατώσει και να σας κάνει να αισθανθείτε άβολα. Τα συναισθήματα είναι πιο έντονα από αυτά του στρες που συνήθως βιώνουν οι άνθρωποι. Οι κρίσεις πανικού συνήθως διαρκούν 5-20 λεπτά, αλλά τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν έως και 1 ώρα.
Μια κρίση πανικού περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- πόνος στο στήθος και δυσφορία
- ρίγη ή αίσθημα έντονης ζέστης
- ζάλη και ίλιγγο
- φόβος θανάτου
- φόβος απώλειας έλεγχου
- ακανόνιστος ή γρήγορος καρδιακός ρυθμός
- μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
- εφίδρωση ή τρόμος
- δυσκολία στην αναπνοή, η οποία μπορεί να έχει την αίσθηση πνιγμού
- αίσθημα απόσπασης από την πραγματικότητα
- ναυτία και στομαχικές διαταραχές
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί ένας έντονος φόβος για την επόμενη κρίση πανικού.
Οι κρίσεις πανικού δεν απειλούν τη ζωή. Αλλά τα συμπτώματά τους μπορεί να είναι παρόμοια με αυτά άλλων απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων υγείας, όπως η καρδιακή προσβολή. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα κρίσης πανικού, ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια. Είναι σημαντικό να αποκλείσετε την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής προσβολής.
Αίτια των κρίσεων πανικού
Το άγχος είναι μια φυσική απάντηση στο στρες, αλλά εάν τα επίπεδα του άγχους γίνουν πολύ υψηλά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πανικό. Όταν ο εγκέφαλος λαμβάνει προειδοποιήσεις για κίνδυνο, ειδοποιεί το επινεφρίδιο να απελευθερώσει αδρεναλίνη, η οποία μερικές φορές ονομάζεται επινεφρίνη ή ορμόνη «μάχης ή πτήσης» (“fight or flight”). Η αδρεναλίνη μπορεί να επιταχύνει τον καρδιακό παλμό και να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και τον ρυθμό αναπνοής. Αυτά είναι όλα χαρακτηριστικά μιας κρίσης πανικού.
Ορισμένα ζητήματα μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης κρίσεων πανικού και διαταραχής πανικού. Αυτά περιλαμβάνουν:
- γενετικούς παράγοντες
- έντονο άγχος ή σημαντικές αλλαγές στη ζωή
- υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης, καπνού, αλκοόλ, ναρκωτικών και τροφίμων και ποτών με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη
Επίσης, οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα άλλων καταστάσεων, όπως:
- ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
- ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
- διαταραχή μετατραυματικού στρες
Αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού.
Όταν ξεκινά μια κρίση πανικού:
- προσπαθήσετε να μην την πολεμήσετε
- μείνετε εκεί που είστε
- πάρτε αργές και βαθιές αναπνοές
- προσπαθήστε να οραματιστείτε εικόνες που σας προκαλούν ευχάριστα συναισθήματα
- θυμηθείτε ότι η κρίση θα περάσει σύντομα και ότι η ζωή σας δεν βρίσκεται σε κίνδυνο
Για να μειώσετε τον κίνδυνο περαιτέρω κρίσεων:
- ενημερωθείτε για τις κρίσεις πανικού και μιλήστε με άλλους για την εμπειρία σας
- αποφύγετε ουσίες που μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση, όπως καφεΐνη, καπνός, αλκοόλ, ψυχαγωγικά ναρκωτικά και τρόφιμα και ποτά με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη
- φροντίστε να διατηρείτε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου και εντάξτε την άσκηση στο πρόγραμμά σας για να μειώσετε το άγχος
- κάνετε γιόγκα, βάλτε στην καθημερινότητα σας ασκήσεις χαλάρωσης με αναπνοές, οραματιστείτε ευχάριστες καταστάσεις, ενημερωθείτε και εξασκηθείτε σε άλλες τεχνικές χαλάρωσης για να βρείτε αυτήν που ταιριάζει σε εσάς
Τι είναι η διαταραχή πανικού;
Η διαταραχή πανικού είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας και οι κρίσεις πανικού είναι ένα σύμπτωμα.
Πολλοί άνθρωποι βιώνουν τουλάχιστον μία κρίση πανικού στη ζωή τους, αλλά τα άτομα με διαταραχή πανικού αντιμετωπίζουν επαναλαμβανόμενες κρίσεις.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στην αρχή της ενηλικίωσης, περίπου 18-25 ετών, αλλά η διαταραχή πανικού μπορεί να αναπτυχθεί και στα παιδιά. Είναι δύο φορές πιο πιθανό να εμφανιστεί σε γυναίκες από ότι σε άνδρες.
Γενετικοί και βιολογικοί παράγοντες μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης διαταραχής πανικού, αλλά οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη εντοπίσει τη σύνδεση με συγκεκριμένο γονίδιο.
Η διαταραχή μπορεί να αναπτυχθεί όταν ένα άτομο με ορισμένα γενετικά χαρακτηριστικά αντιμετωπίζει έντονες πιέσεις απου προέρχονται από το περιβάλλον. Σε αυτές περιλαμβάνονται σημαντικές αλλαγές στη ζωή όπως το να αποκτήσετε το πρώτο σας παιδί ή η έναρξη της φοιτητικής ζωής. Ένα ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο.
Η διαταραχή πανικού μπορεί να αναπτυχθεί επίσης όταν ένα άτομο που έχει υποστεί αρκετές κρίσεις πανικού φοβάται ότι θα βιώσει και άλλη. Αυτός ο φόβος μπορεί να τον αναγκάσει να αποσυρθεί από τους φίλους και την οικογένειά του και να αρχίσει να αποφεύγει να βγει έξω από το σπίτι ή να επισκέπτεται μέρη όπου πιστεύει ότι μπορεί να του συμβεί μία κρίση πανικού.
Η διαταραχή πανικού μπορεί να περιορίσει σοβαρά την ποιότητα ζωής ενός ατόμου, αλλά υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες.
Θεραπεία
Οι πιο κοινές θεραπείες για τη διαταραχή πανικού είναι η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή.
Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται καλύτερα όταν καταλαβαίνουν τι είναι η διαταραχή πανικού – και πόσο συχνή είναι.
Ο ψυχολόγος μπορεί να τους βοηθήσει να εντοπίσουν τις καταστάσεις και τα ερεθίσματα που προκαλούν την κρίση πανικού αλλά και να αναπτύξουν νέους τρόπους διαχείρισης των δύσκολων αυτών καταστάσεων .
Μια άλλη επιλογή είναι η προοδευτική έκθεση στο ερέθισμα, η οποία διδάσκει ένα άτομο να εξοικειωθεί με τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Ο στόχος είναι να μειωθεί ο φόβος μιας επίθεσης και να μοιραστούν τα συμπτώματα σε διαχειρίσιμα στάδια.
Μπορούν επίσης να βοηθήσουν τεχνικές χαλάρωσης και οραματισμός.
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον προσωρινό έλεγχο ή τη μείωση ορισμένων συμπτωμάτων της διαταραχής πανικού. Ωστόσο δεν αντιμετωπίζει ή επιλύει το πρόβλημα. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι χρήσιμη σε σοβαρές περιπτώσεις αλλά δεν πρέπει να είναι η μόνη θεραπεία που επιδιώκεται. Η φαρμακευτική αγωγή είναι πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με άλλες θεραπείες, όπως η ψυχοθεραπεία και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, που αντιμετωπίζουν τις υποκείμενες αιτίες της διαταραχής πανικού.
Πώς να βοηθήσετε κάποιον που βιώνει κρίση πανικού.
Το να βλέπεις έναν φίλο ή συγγενή να βιώνει μία κρίση πανικού μπορεί να είναι τρομακτικό. Η αναπνοή τους μπορεί να γίνει ασυνήθιστα γρήγορη και ρηχή, μπορεί να ζαλιστούν και να χάσουν το χρώμα τους, να αισθανθούν έντονο τρέμουλο, να εμφανίσουν έντονη εφίδρωση, να νιώσουν ναυτία ή να πιστέψουν ότι παθαίνουν καρδιακή προσβολή.
Ανεξάρτητα από το πόσο παράλογη πιστεύετε ότι είναι η πανικοβλημένη απάντησή τους σε μια κατάσταση, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι ο κίνδυνος φαίνεται πολύ πραγματικός για το αγαπημένο σας πρόσωπο. Το να τους πείτε να ηρεμήσουν ή να μην φοβούνται δεν θα βοηθήσει. Στηρίζοντας το αγαπημένο σας πρόσωπο να αντιμετωπίσει μία κρίση πανικού, μπορείτε να τους βοηθήσετε να αισθάνονται λιγότερο φοβισμένοι για τυχόν μελλοντικές επιθέσεις.
- μείνετε ήρεμοι. Η ηρεμία, η κατανόηση και η απουσία κριτικής θα βοηθήσει τον πανικό του αγαπημένου σας προσώπου να υποχωρήσει γρηγορότερα
- βοηθήστε το αγαπημένο σας πρόσωπο να εστιάσει στην αναπνοή του. Βρείτε του ένα ήσυχο μέρος να καθίσει και στη συνέχεια καθοδηγήστε τον να πάρει αργές, βαθιές αναπνοές για λίγα λεπτά
- κινήστε μαζί το σώμα σας. Μαζί σηκώστε και κατεβάστε τα χέρια σας ή χτυπήστε τα πόδια σας στο έδαφος. Μπορεί να βοηθήσει στην απελευθέρωση μέρους της έντασης που βιώνει το αγαπημένο σας προσώπο
- παρακινήστε τον φίλο σας να μεταφέρει την προσοχή του από τις έντονες αισθήσεις που βιώνει στο περιβάλλον, ζητώντας του να αναφέρει πέντε πράγματα που βλέπε γύρω του (στην περίπτωση που δεν προκαλείτε η κρίση πανικού από κάποιο στοιχείο του περιβάλλοντος) ή μιλήστε του καταπραϋντικά για ένα κοινό ενδιαφέρον
- ενθαρρύνετε το αγαπημένο σας πρόσωπο να ζητήσει βοήθεια. Μόλις τελειώσει η κρίση πανικού, το αγαπημένο σας άτομο μπορεί να νιώσει ντροπιασμένο που είχε μια κρίση μπροστά σας. Διαβεβαιώστε τους για την υποστήριξη σας και ενθαρρύνετε τους να ζητήσουν βοήθεια από ένα επαγγελματία ψυχικής υγείας για τη διαχείριση του άγχους τους
ΠΩΣ ΘΑ ΔΟΥΛΕΨΟΥΜΕ ΜΑΖΙ
1
ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΠΟΙΟ ΕΙΔΟΣ COACHING ΣΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ
2
ΕΠΙΛΕΞΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΟΥ
3
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕ ΜΑΖΙ ΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
NLP Life Coach
M.Sc. Συστημική Ψυχολόγος
info@deliatziogkidou.gr +306955803783
