Όταν ο γιος μου ήταν μικρότερος και ταξίδευα πολύ, θυμάμαι την απόλυτη σωματική και ψυχική εξάντληση που ένιωσα μια Χριστουγεννιάτικη μέρα. Το μόνο που μπορούσα να πω ήταν “δεν αντέχω άλλο”. Γιατί βλέπετε καμάρωνα πολύ για τις αντοχές μου. Μέχρι που κατάλαβα ότι χρειαζόμουν να καμαρώνω για κάτι άλλο. Για το πως θα φροντίζω τον εαυτό μου πρώτα και μετά τους άλλους γύρω μου.
Αν αναγνώρισες τον εαυτό σου παραπάνω, είτε το ξέρεις είτε όχι έχεις φορέσει το καπέλο του μάρτυρα και πορεύεσαι ανάλογα.
Δίνεις, δίνεις και δίνεις σε όλους τους άλλους, πριν αφιερώσεις λίγα λεπτά για να φροντίσεις τον εαυτό σου. Προσπαθείς να γεμίσεις το ποτήρι των άλλων πριν γεμίσεις το δικό σου.
Μάλλον είναι εντάξει όμως επειδή η οικογένεια σου, η κουλτούρα σου σε έμαθε ότι αυτό είναι το σωστό. Αν θυσιάσεις αρκετά, κάποια στιγμή η σκληρή σου δουλειά θα αναγνωριστεί, όλοι θα εκτιμήσουν όσα κάνεις και θα σε αγαπήσουν άνευ ορίων.
Χμμμ…και όλη τη δουλειά που έκανες μέχρι τότε; Αν σταματήσεις να την κάνεις, τι θα γίνει με την αγάπη και την αποδοχή τους;
Να που εμφανίζονται και τα Χριστούγεννα κάπου στον ορίζοντα.
Πώς θα τα προλάβω όλα μέχρι τα Χριστούγεννα;
Πώς θα πω στους γονείς μου να σταματήσουν να με κριτικάρουν για τις επιλογές μου;
Πώς θα πω όχι όταν η γιαγιά μου επιμένει να φάω άλλο ένα πιάτο επειδή πιστεύει ότι είμαι πολύ αδύνατη;
Πώς θα αντισταθώ στα μελομακάρονα που εμφανίζονται στη δουλειά, ακριβώς όταν είμαι αγχωμένη και πεινάω;
Πότε θα μπορέσω να κοιμηθώ;
Και ενώ οι φίλες σου τρέχουν να πάρουν δώρα για όλους, το μόνο που θέλεις εσύ είναι να τραβήξεις το πάπλωμα πάνω από το κεφάλι σου και να το κατεβάσεις τον Ιανουάριο. Δεν είσαι εγωίστρια. Απλά εξαντλημένη.
Μέσα σου ξέρεις πόσο δοτική είσαι. Απλά δεν έχεις τίποτα άλλο να δώσεις αυτή τη στιγμή.
Είναι δύσκολο να προβλέψεις πότε θα νιώσεις έτσι.
Μερικές φορές είναι στη μέση της εργάσιμης ημέρας, όταν οι ευθύνες και το άγχος της δουλειάς γίνονται τόσο πολλές που σκέφτεσαι ότι δεν υπάρχει περίπτωση να βγεις ποτέ από αυτό το χάος, πόσο μάλλον από τα εισερχόμενα σου.
Μερικές φορές είναι όταν γυρνάς σε ένα ακατάστατο σπίτι, βρίσκεις ένα σωρό άπλυτα πιάτα και δεν ξέρεις τι να μαγειρέψεις και σήμερα.
Κάποιες φορές είναι όταν η φίλη σου λέει ότι έχει σχεδόν τελειώσει με τα γιορτινά της ψώνια και εσύ σκέφτεσαι ότι δεν έχεις ξεκινήσει ακόμα.
Όλες έχουμε βρεθεί εκεί και ίσως συχνότερα από ότι θα θέλαμε να παραδεχτούμε.
Υπάρχουν πράγματα που μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις τον εαυτό σου να ξεφύγει από την την πίεση. Πράγματα που μπορούν να σε βοηθήσουν να σταματήσεις να στροβιλίζεσαι και να σε προσγειώσουν στην παρούσα στιγμή και στην πραγματικότητα της κατάστασης, η οποία είναι:
Την επόμενη φορά που θα νιώσεις ότι η αναπνοή σου γίνεται ρηχή, το κεφάλι σου πάει να σπάσει και είσαι έτοιμη να ξεσπάσεις σε κλάματα αν κάποιος σε ρωτήσει αν είσαι καλά, δοκίμασε ένα ή όλα τα παρακάτω για να ξαναφέρεις την κατάσταση στα ίσα της.
1. Κλείσε τα μάτια και ανέπνευσε.
Ένα από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της συναισθηματικής υπερφόρτωσης είναι η απώλεια ελέγχου – αισθάνεσαι ότι πρέπει να διαχειριστείς περισσότερα από όσα μπορείς, είτε πρόκειται για δουλειά, είτε για συναισθήματα.
Ένας από τους ταχύτερους τρόπους για να δείξεις στον εαυτό σου ότι έχεις τον έλεγχο είναι να ελέγξεις την αναπνοή σου. Κλείσε τα μάτια και πάρε 10 βαθιές αναπνοές. Μέτρα κάθε εισπνοή και εκπνοή και προσπάθησε να μην σκέφτεσαι τίποτα άλλο. Πάρε άλλες 10 και άλλες 10 μέχρι να νιώσεις ότι μπορείς να ανοίξεις τα μάτια χωρίς να ξανά-φρικάρεις.
2. Κίνησε το σώμα σου.
Την περασμένη εβδομάδα, όταν ένιωθα ιδιαίτερα καταβεβλημένη από τον όγκο της δουλειάς και των ευθυνών, έκλεισα το λάπτοπ, σηκώθηκα και έφυγα. Μερικές φορές το καλύτερο πράγμα που μπορείς να κάνεις είναι να κινηθείς και να απομακρυνθείς από την κατάσταση.
Αν δεν μπορείς κυριολεκτικά να απομακρυνθείς, ίσιωσε τους ώμους, τον αυχένα και τεντώσου. Αν μπορείς ανεβοκατέβα μερικές σκάλες ή κάνε ένα γρήγορο γύρο στο τετράγωνο. Οτιδήποτε για να κυκλοφορήσει το αίμα και να καθαρίσει το μυαλό σου.
3. Αφαίρεσε κάτι από τη λίστα σου.
Πιθανά στη λίστα της ημέρας σου υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν. Όλοι έχουμε τέτοιες μέρες. Αλλά τι είναι απολύτως απαραίτητο και τι όχι; Μπορείς να παραγγείλεις φαγητό απ’ έξω για να εξαλείψεις το μαγείρεμα; Μπορεί το τηλεφώνημα για να προγραμματίσεις εκείνο το ραντεβού να περιμένει μέχρι την επόμενη εβδομάδα; Μπορείς να ενημερώσεις με ειλικρίνεια τον πελάτη σου ότι δεν θα μπορέσεις να του δώσεις ότι του υποσχεθήκες για λίγες μέρες ακόμα;
Συχνά λέμε στον εαυτό μας ότι πρέπει να κάνουμε ορισμένα πράγματα τώρα, ενώ στην πραγματικότητα η προθεσμία είναι ευέλικτη. Το να επιβραδύνεις για μια μέρα μπορεί να σε κάνει πιο παραγωγική.
5. Δημιουργήσε μια λίστα.
Και τώρα θέλω να δημιουργήσεις μια λίστα με όλα όσα έχεις κάνει μέχρι στιγμής, σήμερα. Σηκώθηκες, βούρτσισες τα δόντια σου, έφτιαξες πρωινό, άφησες τα παιδιά στο σχολείο, πήγες στο γραφείο, απάντησες σε τηλεφωνήματα, συμπλήρωσες χαρτιά… καταλαβαίνεις τι εννοώ.
Σπάνια αντιλαμβανόμαστε και εκτιμούμε όλα όσα κάνουμε κάθε μέρα.
Ακόμα και αν τα μόνα πράγματα που έκανες σήμερα ήταν να κάνεις ντους και να ταΐσεις τα παιδιά σου είναι τέλειο. Το γεγονός ότι επιπλέον πιθανά εργάζεσαι, φροντίζεις να έχετε καθαρά ρούχα και γεμάτο ψυγείο είναι πολύ εντυπωσιακό.
Οπότε αφιέρωσε ένα λεπτό για να κοιτάξεις αυτή τη μεγάλη λίστα με τα όλα τα πράγματα που έκανες σήμερα και πες ένα μικρό μπράβο στον εαυτό σου.
6. Προγραμμάτισε λίγο χρόνο χαλάρωσης.
Όταν έχεις πολλά να κάνεις, μπορεί να γίνει δύσκολο να κάνεις ένα διάλειμμα. Σκέφτεσαι συνέχεια ότι “στη δουλειά τα πράγματα είναι πολύ πιεσμένα αυτή τη στιγμή” “τα παιδιά έχουν φορτωμένο πρόγραμμα” και αναβάλλεις ένα ραντεβού, μια έξοδο ή οτιδήποτε άλλο διασκεδαστικό μέχρι να ηρεμήσουν τα πράγματα. Κι αν δεν ηρεμήσουν; Τι γίνεται αν αυτή η ευκαιρία να πάρεις μια ανάσα δεν έρθει; Κι αν αυτή η κατάσταση γίνει η νέα σου καθημερινότητα;
Πρέπει να προγραμματίσεις λίγο χρόνο χαλάρωσης και ηρεμίας. Πρόσφερε στον εαυτό σου κάτι να το περιμένει με ανυπομονησία. Κάντ’το γρήγορα, κάντ’το μικρό, κάντ’το εύκολο. Ό,τι σε βολεύει αυτή τη στιγμή για να θυμηθείς πόσο ωραία είναι να κάνεις ένα διάλειμμα και να έχεις κάτι να περιμένεις. Και έτσι πιθανά θα έχεις περισσότερα κίνητρα για να προγραμματίσεις το επόμενο διάλειμμα και το επόμενο μετά από αυτό.
7. Προετοιμάσου για το αναμενόμενο.
Καθώς λοιπόν φτάνεις στο τέλος της χρονιάς και μπαίνεις σε αυτή την πολυάσχολη περίοδο, έχε στο νου σου ότι η συναισθηματική υπερφόρτωση ειδικά αυτή την εποχή είναι απολύτως φυσιολογική να εμφανιστεί. Τι θα γινόταν αν την περίμενες να συμβεί; Και όταν συμβεί, χρησιμοποίησε το ως υπενθύμιση για να αφαιρέσεις κάνα δυο πράγματα από τη λίστα σου για να φροντίσεις αντ’ αυτών, λίγο παραπάνω τον εαυτό σου. Επειδή αυτή η κατάσταση είναι προσωρινή. Και θα τα βγάλεις πέρα.
Τι θα χρειαστεί για να τα κάνεις όλα αυτά; Η δέσμευση σου στον εαυτό σου ότι θα ζήσεις την καλύτερη δυνατή ζωή που μπορείς παρά τις πιθανές αντιδράσεις από τους γύρω σου. Με αυτόν τον τρόπο θα έχεις περισσότερα να δώσεις στους άλλους. Αν και όταν το επιλέξεις.